Bizler, yani çocuk doktorları sağlıklı çocuk dediğimizde sadece hastalığı olmayan çocuk değil de mental ve motor becerileri olarak da sağlam olmasını bekleriz çocuğun. Bir çocuğun mental ve motor gelişiminin sağlam olması demek çocuğun kaba motor, ince motor, kişisel, sosyal ve sözel olarak gelişiminin yaşıtlarıyla aynı çizelgeler içerisinde olması demektir. Mental ve motor gelişiminin herkeste aynı anda, aynı aylar içerisinde başlayıp aynı aylarda tamamlanmasını beklemeyiz. Mesela bir çocuğun dokuzuncu ayda anne baba demesi dil gelişimi harika demek değilse 16. ayda anne baba demesi de dil gelişiminin geri olduğu anlamına gelmez, bu durum çocuğun 9-16 ay arasında anne baba demesinin normal olduğu şeklinde yorumlanır.
Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem ilk aylardır. Bebek doğumdaki boyunu bir yaşına dek %50, iki yaşına kadar ise %75 oranında geliştirir. Benzer bir durum ağırlık içinde geçerlidir on iki aylıkken doğum ağırlığının üç katına ulaşır. Sinir sistemi gelişiminde; önce baştaki sinirler, daha sonra kol ve bacak sinirleri gelişir. Bebeklerin solunum yapma sayısı, yetişkinlere göre yaklaşık iki buçuk kat daha fazladır. Bebeklerin kalp atışları da yetişkinlere oranla iki kat daha fazladır. Bebeğin boşaltım sistemi de sindirim sistemi de ikinci yaşın sonunda gelişir.
Bebeğin çişini tutmasını sağlayan kas gelişimi 12.-30. aylar arasında gerçekleşir. Bebek ilk süt dişlerini 4.-8. aylar arasında çıkarmaya başlar. Kasların gelişiminde de önce kalın sonra ince kaslar gelişir. Bu dönemde kızların, erkeklere oranla ince motor kasları daha hızlı gelişir.
Kaba motor beceriler vücudun büyük kas gruplarının gelişimini ve kullanımını kapsar. Kaba motor gelişiminin başlıca basamakları boyun kontrolü, desteksiz oturma ve yürümedir. İnce motor becerileri ise ekstremitelerde küçük kasları kullanma yeteneğini tanımlar. Motor becerilerine paralel olarak çocuk etrafının farkına varır önce sesler çıkarır sonra sözcükler ve cümle kurar.
Aylara göre nöron motor gelişimi düşündüğünüzde ilk iki ayda bebek ellerini genellikle yumruk yapar, yüzükoyun yatırıldığında başını yerden kaldırabilir, objeyi gözleri ve başı ile 90° takip eder, tek heceli sesler çıkarır.
4. aya doğru otururken başını devamlı olarak dik tutabilir, ses gelen yöne doğru başını çevirebilir, annesine ve eline bakabilir, cisimlere uzanıp, elini ağzına götürebilir ve sesli güler. Altıncı ay civarında destekli oturur, objeyi bir elinden diğerine geçirebilir, sırtüstü yatarken başını yerden kaldırabilir, yüzüstü dönebilir. Sekizinci ay civarında de-de, ba-ba hecelerini söyler, kolları ile karşısındaki kişiye uzanabilir, objeyi masaya vurur, ellerinden destek alarak oturabilir. Onuncu ay civarında yardım ile bardaktan su içebilir, baş ve işaret parmağını kullanarak cisimleri alabilir, el sallayabilir, bay bay diyebilir, desteksiz oturur, oturma pozisyonuna geçebilir, bir yerden tutunarak ayakta durabilir.
12 aylık bebek civarında basit emirleri yerine getirebilir, birkaç anlamlı kelime söyleyebilir, yardımla yürüyebilir, giyinirken yardımcı olabilir.
15 aylık bebek ağlamadan istediği objeyi gösterebilir, kalemle karalama yapabilir, kendisi yürüyebilir. Onsekiz ay civarında yardımla merdiven çıkabilir, iki-dört küpü üstüste koyabilir, topu karşısındakine atabilir, kendi yemeğini yiyebilir, göz ve kulak gibi organları gösterebilir. 24 aylık bebek sayfalarını çevirebilir, iki-üç kelimelik cümle kurabilir, koşabilir, dört-altı küpten kule yapabilir, sen, ben kavramlarını kullanabilir. Üç yaş civarında tuvalet terbiyesi başlar, hızla merdiven inip çıkabilir, rahatça koşar, rahat cümle kurar. Beş yaş civarında kitap sayfalarını çok rahat çevirir, üç tekerlekli bisiklet sürebilir, tek ayak üzerinde durabilir, kalemle daire ve artı çizebilir. Altıncı yaş civarında tek ayak üstünde zıplayabilir, kendisi giyinip soyunabilir.
Bebeğinizin fiziksel gelişimini bu hesaplama aracından hesaplayabilirsiniz!
Dikkat ederseniz nöron motor gelişimini anlatırken yapabilir, konuşabilir, yürüyebilir gibi laflar kullanıyorum yapacak, konuşacak, yürüyecek demiyorum. Bu yüzden çocuğunuzun nöron motor gelişimini sizlerin başka çocuklarla karşılaştırarak değerlendirilmesi değil daha profesyonel bireyler tarafından değerlendirilmesi doğru olacaktır.
ÇocukluDünya Editörünün mesajı: Mental-motor gelişim terimi, çocuğun çoğu işlevinin çevresindeki faktörler ve bu faktörler arasındaki etkileşimin sonucu değişip artması anlamına gelir. Çoğu çocukta bu gelişim aynı sırada devam eder. Bu gelişim türü, genetik özelliklerden çocuğun cinsiyetine kadar birçok faktörden etkilenebilir. Çocukların mental ve motor gelişim dereceleri yaşıtlarıyla karşılaştırılarak değerlendirilebilir.
Mental motor gelişimi etkileyen genetik etmenler içinde ebeveynlerin zeka seviyelerinden, çevresel etkenler içinde beslenmeden bahsetmek mümkündür. Çevresel uyaranların arttırılması olumsuz koşulların en aza indirilmesi için faydalıdır. Aynı zamanda bazı dönemlerde çocuğun karşılaşması gereken uyaranlar bulunmazsa çocuğun bu işlevi gelişemeyebilir. Bu tür problemlerinden belirli bir dönemden sonra geri döndürülmesi zordur.
Başarılı bir şekilde güncellendi
Başarılı bir şekilde silindi
İşleminiz gerçekleştirilirken hata oluştu.