Çocuklarda Ateş

Sanırım aileleri en çok korkutan şey ateştir. Aile ateşli bir çocukla karşılaşınca panik olur. Bizlerse ateşi ölçülü olduğu sürece pek endişelenmeyiz. Peki ateş neden olur ve nerede alarm vermeliyiz derseniz.

Çocuklarda Ateşlenme Nedenleri

Günlük hayatta vücudumuz pek çok mikropla karşılaşır ve kimi zaman bağışıklık sisteminin ilk koruması yeterli olmayınca vücut bu mikropları yok etmek için sıcaklığını yükseltmeye başlar. Cevap olarak vücut ısısını dengede tutan termoregülatör bölge harekete geçer. Çocuklarda ateş bu şekilde ortaya çıkar. Çoğu bakteriler 38–39,5°C ve virüsler 40–41ºC aralığında ölür.

Ateş Çıktığında Vücutta Oluşan Değişimler

Beyin vücut sıcaklığını dış ortam sıcaklığından daha yüksek bir sıcaklığa ayarlar. Kan damarları deriden ısı kaybını engellemek için büzüşür. Ortam soğuk geldiğinden, kişi üşümeye başlar. Ardından beyin, kasların kasılması için emir verir. Kaslar hareket etmeye başladığında vücut ısı üretir. Vücut ısısı yükseldikçe (ateş çıktıkça) titreme azalır. Bu arada vücut -varsa- virüs ya da bakteriyle savaşır. 37 derecenin üzerindeki her 1 derecelik artışta metabolizma hızı %10-12 artar. Buna bağlı olarak kalp atışları hızlanır, sıvı ve kalori ihtiyacı artar. Tüm bunlar da kalp ve solunum sistemine ek yük getirir.

Çocuklarda Ateş Nasıl Ölçülür?

Koltuk altı ya da popodan ölçtüğümüz ateş, en doğru sonucu verir. Kullanımı en kolay olanı da kulaktan ateş ölçerdir. Kulaktan ateş ölçerin avantajı, kısa sürede ölçebilmesi ve çocuğun çok rahatsız olmamasıdır. Ama cihazı tam kulak zarını görecek şekilde iyi yerleştiremezseniz ya da çocuğun dış kulağında kir varsa ve cihaz zarı tam görmüyorsa, doğru değeri vermeyebilir.

Ateşin Kademeleri Nelerdir?

• Subfebril Ateş 37,2-38 derece
• Hafif Ateş 38-38,5 derece
• Orta Ateş 38.5-39 derece
• Yüksek Ateş 39-40 derece
• Hiper Ateş 40-43 derece

Çocuklarda Ateş Nerelerden Ölçülebilir ve Kaç Derece Olmalıdır?

Ateş ölçüldüğü bölgeye göre farklılıklar gösterir, ona göre değerlendirmek gerekir. Popodan ölçülen ateş 38,3’e kadar, koltuk altındaki ateş 37,3’e kadar, dil altı ateş 37,8’e kadar, kulaktan ölçülen ateş de 37,8’e kadar normaldir.

Çocuklarda Ateşi Düşürmek İçin Ne Yapmalı?

Çocuklarda yüksek ateş nasıl düşer?

Çocuğu soyarak ince ve gevşek giysiler giydirin. Gerekirse sadece bez veya iç çamaşırı ile kalsın. Çocuk üşüyor veya titriyorsa da üzerine kalın örtüler örtmeyin, ince bir örtü yeterlidir. Oda ısısının 21-22 derece arasında tutmaya çalışın. Terleme ve solunum sayısının artmasına bağlı oluşacak sıvı kaybını karşılamak için bol sıvı verin. Çocuklarda ateşli dönemde mide aktivitesinin azalması ve sindirimin yavaşlaması nedeniyle yağlı ve zor sindirilen gıdalarla beslemekten kaçının. Çocuğunuzun fizik aktivitesini azaltın. Ilık su ile vücudu pansuman veya banyo yaptırın. Ilık su ile ıslatılmış bir bezle boyun, yüz, el bilekleri, diz, koltuk altı, kasık kıvrımları ve karın üzerine pansuman yapın. Pansuman veya banyo için kesinlikle alkol, sirke veya soğuk su kullanmayın.

Çocuğun ateşi hangi duruma geldiğinde doktor gitmeli?

Ateşle birlikte çocukta kasılma, şuurda bir değişiklik olduysa, dalgınlık varsa, çocuk her yediğini kusuyorsa, yoğun bir solunum sıkıntısı varsa, yani sık nefes alıyorsa ya da nefes almada zorluk çekiyorsa, vücutta döküntü varsa, çocuğunuz üç-dört aylıktan daha küçükse, daha önce ateşli havale geçirdiyse ya da çocuğun kardeşlerinde ateşli havale hikayesi varsa, çocuğunuzda burun akıntısı, hapşırık, 38 derece civarında seyreden ateşi üç günü geçtiği zaman mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Peki biz çocuk doktorları neden ateşten korkmayız?

Ateş bağışıklık sistemini uyarır, enfeksiyonlara karşı vücudun savaşını daha da artırır, bize çocukta bir enfeksiyon olduğuna dair bilgi verir. Ateşin kendi başına beyne hasar vermesi için 41,5 derecenin üzerine çıkması gerekir. Bu da genelde enfeksiyonlarda çok çok nadir olan bir şeydir. Yani ateş beyne zarar vermez, felce neden olmaz, kendi başına ölüme neden olmaz. Ateşli havale yapabilir ama bu korkulacak bir hastalık değildir. Çocukların yüzde 2-4’ünde görülür. Ateşli havale çocukta yatkınlık varsa ortaya çıkabilir.

Dr. Neslihan Korkmaz’ın bebek gelişimi ve bebek sağlığı konulu videosunu mutlaka seyredin. Sormak isteyeceğiniz birçok sorunun cevabını burada bulacaksınız.